دینام چیست ؟

دینام یک قطعه استوانه ای است که از دو قسمت تشکیل شده بخش ثابت که استاتور نامیده می‌شود و بخش دوار که رتور نامیده می شود این قطعه توسط سیستم تسمه و پولی نیروی چرحشی از میلنگ موتور گرفته و با چرخش ولتاژ و جریان الکتریکی مناسب برای شارژ باتری ها تولید می کند.

دینام دیزل ژنراتور چیست ؟

در انواع دیزل ژنراتور برای شارژ باتری و جبران برق مصرفی آن از یک سیستم شارژکننده استفاده می شود . مدار شارژ در دیزل و دستگاه های جدید از یک آلترناتور و آفتومات تشکیل شده است. آلترناتور یا همان دینام دیزل ژنراتور، برق جریان متناوب (AC) تولید می کند.

دینام دیزل ژنراتور برق القایی متناوب تولید می کند که این برق متناوب توسط دیودهای یکسوساز به جریان مستقیم تبدیل می شود و سپس وارد آفتومات دینام می شود. آفتومات دینام دیزل ژنراتور، تنظیم کننده مقدار شارژ باتری است و از شارژ بیش از حد آن جلوگیری می کند. مقدار قدرت و یا شارژ دینام دیزل ژنراتور بر حسب آمپر ساعت تحویلی بیان می شود .

در دیزل ژنراتور ها و ژنراتور های گازسوز یک سری مصرف کننده می باشد که باعث خالی شدن باتری می شوند و این نیاز را به وجود می آورند که باتری مجدد شارژ شود تا قابل استفاده باشد عموماً در موتور ها یکی از مواردی که باتری را سریعاً خالی می کنند استارت موتور می باشد که جریان زیادی مصرف می کند.

 البته استارت تنها برای روشن شدن موتور آمپر لحظه ای زیاد مصرف می کند پس از آن در موتور قطعات و تجهیزاتی همچون برد های کنترل ، گاورنر ، جرقه زن در ژنراتور های گازسوز نیز از باتری جریان کشی دارند در نتیجه در صورتی که دینام دیزل ژنراتور بخواهد وظیفه شارژ را به عهده بگیرد در موتور شما بهتر است تا این مطلب را کامل مطالعه نمایید .

اجزا و ساختمان دینام دیزل ژنراتور

ساختمان و کارکرد دینام:

دینام دارای دو درپوش می باشد. در وسط این دو درپوش یک حلقه قرار می گیرد که روی آن سیم پیچی شده است که این حلقه استاتور نام دارد. در وسط استاتور روتور قرار می گیرد که در داخل آن گردش می کند .روتور نیز سیم پیچی شده است که روی یک محور قرار گرفته است .طرفین محور توسط بلبرینگ روی در پوش های آلترناتور قرار می گیرد .

یک طرف محور به پولی متصل شده و توسط تسمه دینام ( تسمه پروانه ) گردش می کند .با بازکردن سوئیچ، برق باتری پس از عبور از لامپ شارژ و آفتومات به زغال های روی اتصال سیم پیچ  در انتهای روتور می رسد .زغال ها برق را به هسته روتور منتقل میکنند و در هسته روتور یک حوزه مغناطیسی ایجاد می گردد.

در این حالت قطب های روتور تشکیل قطب N و S می دهند. با روشن شدن دیزل ژنراتور و چرخش روتور دینام توسط تسمه پروانه، میدان مغناطیسی ایجاد شده توسط سیم پیچ های استاتور دینام دیزل قطع می شود.

دینام دیزل ژنراتور در این حالت برق القایی متناوب تولید می کند که این برق متناوب توسط دیودهای یکسوساز به جریان مستقیم تبدیل می شود و سپس وارد آفتومات دینام می شود. آفتومات دینام دیزل ژنراتور، تنظیم کننده مقدار شارژ باتری است و از شارژ بیش از حد آن جلوگیری می کند. مقدار قدرت و یا شارژ دینام دیزل ژنراتور بر حسب آمپر ساعت تحویلی بیان می شود .

اجزای دینام :

• استاتور دینام دیزل ژنراتور:

 مجموعه ای از سیم پیچی درون استاتور وجود دارد که این قسمت ثابت بوده و رتور که بر روی آن سیم پیچی شده درون استاتور به چرخش در آمده در این صورت میدان مغناطیسی ایجاد شده در استاتور عبور کرده و جریان الکتریکی در رتور ایجاد می گردد و به دلیل چرخش رتور جریان متناوب ایجاد می گردد.

• رتور دینام دیزل ژنراتور:

رتور از یک هسته که بر روی ان سیم پیچ قرار دارد که در استاتور به چرخش در می آید با چرخش رتور در استاتور میدان مغناطیسی بوجود می آید که که این جریان از طریق جاربک به خروجی تحویل داده می شود. رتور توسط پولی و تسمه که به میلنگ موتور متصل است به چرخش در می آید.

• رگولاتور یا تنظیم کننده ولتاژ دینام دیزل ژنراتور:

تنظیم کننده ولتاژ دینام دیزل ژنراتور از دو ورودی که جریان متناوب AC و یک خروچی که جریان مستقیم DC می باشد تشکیل شده است که جریان DC خروجی سبب شارژ باطری می شود.  اگر ولتاژ باطری افت پیدا کند رگولاتور این افت ولتاژ را (رگولاتور به باطری اتصال دارد) حس می کند و اجازه می دهد که جریان بیشتری وارد شود که باعث افزایش میدان مغناطیسی و در نتیجه باعث افزایش ولتاژ خروجی دینام شود و افت ولتاژ جبران و باطری شارژ شود.

• دیود خروجی دینام دیزل ژنراتور: وظیفه یکسوسازی ( تبدیل ولتاژ AC  به DC ) را بر عهده دارد.
• دیود تریو

انواع دینام دیزل ژنراتور

دینام در دو نوع ساختار وجود دارد دینام های جریان مستقیم که ساختار آن به این صورت است که یک آهنربای ثابت در بخش ثابت یا استاتور دینام وجود دارد و یک رتور سیم پیچی شده دارد که با چرخش این رتور در میدان مغناطیسی استاتور ولتاژ متناوبی در رتور تولید میشود که توسط سیستم کلکتور و ذغال که در انتهای رتور قرار دارد ولتاژ و جریان را تبدیل به ولتاژ دی سی کرده و تحویل خروجی می دهد .

نوع دوم دینام آلترناتوری می باشد که در این نوع دینام رگولاتوری به نام آفتامات وجود دارد که ولتاژ را از باطری گرفته به مقدار مناسب تبدیل می کند سپس توسط ذغال و رینگ های دور رتور به رتور می رساند در رتور یک میدان مغناطیسی ایجاد میشود که این میدان باعث می شود که ولتاژی در استاتور القا شود سپس این ولتاژ القا شده به یک یکسوساز وارد می شود و یک ولتاژ مستقیم در خروجی تحویل داده می شود که میتوان از آن برای شارژ باتری استفاده کرد .

فرق دینام های جریان مستقیم و نوع آلترناتوری در این می باشد که دینام های جریان مستقیم در دور های پایین نمیتوانند باتری را شارژ کنند ولی دینام های آلتراناتوری به در دور های پایین نیز قابلیت شارژ باتری را دارند به همین دلیل امروزه اکثر دینام ها از نوع آلترناتوری می باشند .

تشریح مدار داخلی یک دینام

همانطور که در مدار زیر مشاهده می کنید دینام در خروجی اصلی خود یک پایه مثبت و منفی جهت اتصال به باتری برای شارژ باتری وجود دارد. یک پایه جهت تعذیه مثبت آفتامات ، یک پایه جهت فعال کردن آفتامات و یک پایه نیز از دیود های خروجی استاتور گرفته شده که برای لامپ شارژ استفاده می شود و در صورتی که دینام شروع به شارژ و تولید ولتاژ کند خاموش می شود .

دلایل اصلی عمل نکردن دینام

همانطور که گفته شده دینام از قطعاتی همچون دیود یکسوساز ، رگولاتور ولتاژ یا آفتامات ، زغال های انتقال جریان به رتور و سیم پیج ها تشکیل شده است در صورتی که ذغال های دینام در اثر خوردگی کوتاه یا تمام شود یا قطعات الکترونیکی دینام همچون آفتامات یا یکسوساز به دلیل اعمال ولتاژ بالا یا بی کیفیت بودن آسیب ببیند یا سیم پیچ استاتور یا رتور در اثر اتصالی و آمپر کشی بیش از بسوزد دینام دیگر نمی تواند باتری را شارژ کند در نتیجه نیاز است تا در این مواقع بخش های مختلف دینام مورد تست قرار گیرد.

برای مشاهده مقالات و پروژه های بیشتر ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.