به گزارش شرکت طلوع صنعت تاجیک به نقل از برق نیوز، وزارت نیرو مهرماه ۹۸ با افزایش ۳۰ درصدی نرخ‌های خرید تضمینی برق تجدیدپذیر‌ها تلاش کرد جذابیت از دست رفته سرمایه گذاری در این حوزه را کمی بهبود بخشد. افزایش ۳۰ درصدی نرخ خرید برق تجدیدپذیر در حالی صورت می‌گرفت که دلار جهشی ۴ برابری را تجربه کرده بود و نرخ بازگشت سرمایه در این بخش از ۳ سال به بالای ۷ سال رسیده بود که البته بخش قابل توجهی از این شکاف را کاهش جهانی هزینه تمام شده احداث این نیروگاه‌ها جبران کرد.

در یکسال گذشته با سقوط مجدد ریال، نرخ ارز حدودا دو برابر مهرماه ۹۸ شده و بیش از یکسال است که توجیه اقتصادی سرمایه گذاری در بخش تجدیدپذیر‌ها عملا به بدترین وضعیت خود از ابتدای شروع خریدتضمینی برق توسط دولت رسیده است.

سال ۹۹ نرخ‌های جدید خرید تضمینی برق تجدیدپذیر‌ها توسط ساتبا و بدون مشورت و اعمال نظر بخش خصوصی به دفتر معاونت برنامه ریزی وزارت نیرو ارسال شد که واکنش شدید بخش خصوصی و فعالان این حوزه را در پی داشت. نرخ‌های پیشنهادی ساتبا برای بخش خورشیدی کمترین میزان افزایش (حدودا ۳۰ درصد) و برای بادی بیشترین میزان افزایش قیمت (بیش از ۱۰۰ درصد) را پیشنهاد داده بود که غیرمنطقی و غلط بود و قرار شد اصلاح شوند.

ابلاغ همین نرخ‌های جدید غیرمنطقی نیز ماه هاست که در دفتر محسن بختیار گیر کرده و به بهانه‌های عجیب از صدور آن سرباز می‌زنند. دفتر برنامه ریزی وزارتخانه‌ای که برای برگزاری چند جلسه و تعیین تکلیف یک نرخ، ماه‌ها خوددرگیری دارد چطور می‌تواند برای وزارتخانه‌ای عریض و طویل برنامه ریزی کند؟

معتقدیم اراده‌ای برای تسریع و حل چنین مشکلاتی وجود نداشته و ساتبا نیز کوچکتر و ناتوانتر از آن شده است که بتواند یک کارشناس را دفتر برنامه ریزی وزارت نیرو توجیه کند چه رصد به اینکه بخواهد معضل‌های بزرگتر این صنعت را پیگیری نماید.

کمتر کسی است که از دفتر سرمایه گذاری و تنظیم مقررات بازار آب و برق وزارت نیرو تجربه خوشایندی داشته و از پیگیری‌های آن‌ها رضایت داشته باشد. وضعیت یک صنعت و این همه سرمایه گذار گرفتار چند نفر در دفتری شده است که به خصایص ویژه‌ای در وزارت نیرو شهره شده اند. به نظر نمی‌رسد از طرف ساتبا یا نهاد‌های نظارتی و بازرسی هم بازخواست شوند وگرنه تعیین تکلیف نرخ‌های خرید تضمینی، ماه‌ها قبل به سرانجام رسیده بود.

وزارت نیرو قیمت برق استخراج رمزارز‌ها را بالای ۱۶۰۰ تومان به ازای هر کیلووات ساعت قیمت گذاری کرده، ولی حاضر نیست برق تجدیدپذیر را که کاهش تلفات و عدم نیاز به توسعه شبکه و… را نیز در پی دارد با همین قیمت بخرد! علاوه بر این، وزارت نیرو برای درآمدزایی بیشتر از ماینردار‌ها در ابلاغیه جدید خود مصوب کرده که هر سه ماه یکبار قیمت‌های جدید را ابلاغ می‌کند، اما حاضر نیست سالی یک مرتبه قیمت خرید تضمینی تجدیدپذیر‌ها را بررسی کند.

تعلل وزارت نیرو در ابلاغ قیمت‌ها و عدم سرمایه گذاری در این بخش، پیمانکاران این حوزه را به مرز ورشکستگی رسانده است. عدم جرات و جسارت تصمیم گیری مدیران برقی موجب از دست رفتن فرصت‌های زیادی در صنعت برق شده است و تصمیمی که یک هفته‌ای باید گرفته شود ماه‌ها به طول می‌انجامد. مدیران ترسو و محافظه کاری که اولویت تصمیم گیری شان حفظ موقعیت فعلی است درک درستی از آنچه که بر صنعت برق می‌گذرد نداشته و هرچه به پایان دولت نزدیک‌تر می‌شویم نیز شرایط تصمیم گیری سخت‌تر می‌شود.

دولت بعدی تغییرات عمده‌ای را ایجاد خواهد کرد و هر تصمیمی که این روز‌ها گرفته می‌شود نیز دستخوش تغییرات جدی خواهد شد. در سه سال گذشته، سیاست گذاری‌های نادرست در تعیین نرخ‌های خریدتضمینی برق تجدیدپذیر که منجر به ناپایداری دائمی شرایط شده است بیش از هر عامل دیگری صنعت تجدیدپذیر‌ها را رنج داده است و تصمیمات غیرکارشناسانه و بعضا عجیبی که توانیر و ساتبا گرفته اند آنرا تشدید کرده است.

نیروگاه‌های انشعابی یا سامانه‌های خورشیدی از مهمترین حوزه‌هایی است که می‌توانست پیشران حرکت کشور در توسعه تجدیدپذیر‌ها باشد، اما برخورد‌های غیرکارشناسی، نرخ‌های غیراقتصادی، شرایط سخت احداث و… موجب بروز بیشترین رکود در این قسمت شده است. شکست طرح مثلا خلاقانه توانیر در نصب نیروگاه‌های ۶۰۰ واتی مانند دیگر طرح‌های محیرالعقول قبلی، دور از انتظار نیست و عجیب‌تر آنکه انگار در ساتبا کسی نیست به آن‌ها بگوید دست از این شوآف‌های بیهوده بردارید و بجای آن از تجربه موفق کشور‌های دیگر استفاده نمایید.

چند صدایی در بخش خصوصی به دلیل تعدد انجمن‌ها و تشکل‌های صنفی و علمی موجب شده صدای واحدی به گوش نرسد و برخی از افراد کارچاق کن و دلال که با چراغ سبز ساتبا در حال بهره برداری از این فضا هستند نقش سخنگویی تجدیدپذیر‌ها را برای خود متصور شده و گاه و بیگاه با مصاحبه‌ها و گزارشات مختلف، فضا را به سمت سویی سوق می‌دهند که همه می‌دانیم اهداف پشت پرده آن‌ها چیست.

در هیچ کدام از حوزه‌های صنعت برق به اندازه تجدیدپذیر‌ها نهاد تصمیم گیر و یا مداخله کننده خصوصی وجود ندارد و همه در تلاشند تا با نزدیکی به ساتبا از طریق تشکل‌های مطبوعشان در تقسیم رانت شریک شده و سهمی در سود‌های بادآورده داشته باشند. همین رفتار‌های سودجویانه موجب شده است که ساتبا حتی در تعیین نرخ خرید تضمینی برق تجدیدپذیر‌ها بخش خصوصی را به حساب نیاورده و سنگی را در چاه بیاندازد که ماههاست صد‌ها عاقل در پی بیرون کشیدن آنند.

ساتبا می‌توانست قبل از ارسال نرخ ها، در کارگروهی متشکل از بخش‌های مختلف دولتی و خصوصی، دعوا‌ها و چانه زنی‌های خود را یکجا و در طی چند جلسه انجام دهد تا نیاز نباشد ماه‌ها صرف اصلاح آن شود. برای شمایی که حقوق ماهیانه تان را می‌گیرد به طول انجامیدن ابلاغ نرخ‌های جدید نه تنها ضرر نداشته که پرفایده است، اما برای سرمایه گذاری که بخشی از مسیر را رفته یا پیمانکاری که با اعتماد به سیاست‌های قبلی شما در این مسیر وارد شده، هر روز که میگذرد ضرر‌های جبران ناپذیری را متحمل می‌شود.

تصمیم گیری به موقع و درست، عرضه و معیار مدیران موفق را مشخص می‌کند. باید تصمیمی عاجل در این خصوص گرفت و به سال‌ها بلاتکلیفی در این حوزه پایان داد.

برای مشاهده مقالات و پروژه های بیشتر ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.